دانلود پایان نامه ارشد: بررسی قانون حقوقی نظارت برنمایندگان مجلس
رییس کمیسیون اصل نود مجلس سابق بر این اعتقاد بود که این طرح دغدغه‌های مقام رهبری انقلاب را در رابطه با نظارت مجلس تامین می کند و در آن هیچ گونه سخت گیری در مورد نظارت بر نمایندگان وجود ندارد. [1]
موسی قربانی، سخنگوی کمیسیون مشترک رسیدگی به طرح نظارت بر نمایندگان در رابطه با این طرح بر این باور بود که طرح نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان، از حقوق وکلای ملت صیانت می‌کند، وی این طرح را صرف نظر از رسیدگی درست و عادلانه به رفتار نمایندگان مردم در مجلس، حافظ حقوق وکلای ملت و ضابطه عملکرد نمایندگان در مجلس را معرفی می نمود و در رد تفکرات نادرست درباره جایگاه نمایندگان مجلس، طرح نظارت بر نمایندگان را، نافی عدم نظارت بر عملکرد نمایندگان و پاسدار منزلت و جایگاه قانونی نمایندگان می‌‌دانست.
آنچه در این قانون محل سئوال بود تعریف نشدن برخی واژه‌ها از جمله عرف نمایندگی است که ایشان در دفاع از این مساله عنوان داشتند که در قانون نمی‌‌توان این موارد را تعریف کرد، چرا که عرف بر اساس زمان و مکان فرق می‌کند. به عنوان مثال اگر در زمان مجلس اول، خانمی‌‌بدون چادر در مجلس حاضر می‌‌شد این فعل را خلاف عرف نمایندگی می‌‌دانستند اما در حال حاضر این تلقی وجود ندارد. در قانون اساسی نیز عنوان شده است که اگر رئیس جمهور شئون را رعایت نکند، مجلس میتواند از او سوال کرده یا استیضاحش کند. آنجا هم عرف تعریف نشده است. بنابراین عدم تعریف از عرف، مشکلی بوجود نمی آورد.[2]
ایراد دیگر سلب حق شکایت از نمایندگان معترض به رای هیات نظارت بر نمایندگان بود که ایشان در مقام توضیح عنوان نمودند که دیوان عدالت اداری فاقد صلاحیت در بررسی این پرونده است و دادگستری در این زمینه دارای صلاحیت عام است که میتواند به جرائم رسیدگی کند اما در موارد اداری دادگستری محق به اصدار حکم نیست. کما اینکه هیات‌های رسیدگی به تخلفات هم به دادگستری نمی‌‌روند. قانون در مورد دیوان عدالت اداری هم تصریح دارد که صلاحیت دیوان، شکایت از تصمیمات مقامات اجرایی است. حتی اخیرا در مجلس این موضوع مورد تصویب واقع شد که تصمیمات اداری ریس قوه قضاییه نمیتواند به دیوان عدالت اداری برود. زیرا این نهاد فقط صلاحیت رسیدگی به شکایت از تصمیمات مقامات اجرائی را دارد. اما در بحث شکایت نماینده از هیات نظارت باید این نکته را مد نظر قرار داد که هیچ کجای دنیا هیات تجدید نظری به این وسعت وجود ندارد که 24 نفر – که همگی از روسای کمیسیون‌های مجلس هستند- به شکایت نمایندگان از حکم هیات نظارت بر نمایندگان رسیدگی کنند
محمود احمدی‌بیغش با تاکید بر ضرورت برخورد با متخلفان طرح نظارت بر نمایندگان را نافی اختیارات قانونی مجلس نمی‌‌دانست و بر این عقیده بود که نمایندگان مردم مجاز هستند نظرات خود را در چهارچوب قانون اساسی بیان کنند و این طرح نمیتواند اختیارات قانونی ایشان را محدود کند و با اشاره به اصول 71، 84 و 67 قانون اساسی جمهوری اسلامی و با توجه به اینکه نمایندگان مجلس معصوم نیستند و امکان خطا و تخلف در میان آنها وجود دارد؛ بنابراین، وجود قانون نظارتی بر عملکرد نمایندگان همچون سایر دستگاه‌ها ضروری است و طرح نظارت بر رفتار نمایندگان مخل هیچ‌کدام از اختیارات و حقوق نمایندگان در مجلس نیست.[3]
نورالله حیدری دستنایی نیز با تاکید بر این نکته که این طرح تأمین‌کننده نظر ولی‌فقیه است، اظهار داشت که نظارت به جهت‌گیری کلی مجلس از سوی ولی امر مسلمین و مردم انجام می‌شود، ولی در این طرح نظارت بر رفتارهای نمایندگان است. بدیهی است که هر انسانی به ویژه هر صاحب کرسی ای، احتمال لغزش دارد که لازم است مورد نظارت قرار گیر، فلذا باید سازوکاری فراهم شود که ساحت مجلس از هر گونه شایبه دور باشد. با توجه به اینکه موضوع نظارت در قانون اساسی و آیین‌نامه داخلی مکفی به نظر نمی‌‌رسد، وجود قانونی اکمل ضروری می‌‌نماید.[4]
سوالات یا اهداف پایان نامه :
اهداف
حاکمیت مردم، حاکمیت قانون و مسؤولیت حاکمان سه ضلع مثلث قوای حاکم در یک نظام مردمی است که برای تأمین و تضمین آن، نظارت منطقی امری ضروری به‌شمار می‌رود. این نظارت میتواند در جلوه‌های تقنینی، سیاسی، اداری و قضایی بر‌اساس موازین مقرر در قانون اساسی اعمال شود. که در این پایان نامه جهت تضمین حاکمیت مردم به بررسی علمی قانون نظارت بر نمایندگان خواهیم پرداخت.
با توجه به نزدیک بودن انتخابات مجلس نهم و پی گیری نمایندگان مجلس هشتم بر تصویب طرح نظارت بر نمایندگان مجلس، و از سوی دیگر عدم تایید این طرح در شورای نگهبان، و امکان ارسال این طرح به مجمع تشخیص مصلحت نظام، و عدم هرگونه پژوهش علمی‌‌در این زمینه از سوی حقوقدانان، این حقیر با یاری اساتید گرانقدر و با هدف بررسی صرفا علمی این طرح در تقابل با قانون اساسی، سعی در تدوین این پایاننامه دارم.
سؤالات تحقیق
سوال اصلی
آیا طرح نظارت برنمایندگان مجلس با صلاحیت ذاتی نمایندگان و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران منافات دارد؟
سوالات فرعی
آیا طرح نظارت بر نمایندگان ممکن است باعث تحدید رسالت نمایندگان شود؟
آیا مفهوم نظارت بر نمایندگان در طرح پیشنهادی با نظارت توسط شورای نگهبان منافات دارد؟
